قيمت جهاني فرآورده هاي شتر مرغ: صدها سال پيش شتر مرغ را فقط به دليل پرهاي زيبا و ارزشمندشان در آفريقا شكار مي كردند ليكن با پي بردن به ارزش گوشت باكيفيت بالاي اين پرنده و همچنين پوست بسيار مرغوب آن ارزش پر در درجه اهميت بعد قرار گرفته است پرورش تجاري شتر مرغ امروز به صورت معني دارتري گسترش يافته و به دلايل زير مورد استقبال پرورش دهندگان دام و طيور قرار گرفته است:
1- گوشت قرمز شتر مرغ در واقع شبيه گوشت گوساله است با اين مزيت كه از لحاظ كم بودن كلسترول و چربي شبيه گوشت مرغ و ماهي و از لحاظ پروتئين بالا با گوشت گوساله مقايسه مي شود. هر 5 شتر مرغ پرواري برابر يك گوساله پرواري گوشت توليد مي كند.
2- پوست چرم مانند اين پرنده در صنعت سراجي مورد استفاده قرار مي گيرد. چربي طبيعي كه در پوست شتر مرغ وجود دارد باعث انعطاف پذيري و مقاوم بودن آن در مقابل خشكي و ترك خوردگي مي شود• از پوست شتر مرغ در صنايع كفش و كيف استفاده مي شود. ميزان پوست هر شتر مرغ 13 فوت مربع (5/3 متر مربع) است كه هر فوت مربع آن 35 دلار قيمت دارد.
3- پر شتر مرغ كه معمولاً هر سال 2 بار از بدن پرنده چيده مي شود جمعاً در سال حدود يك كيلوگرم پر استحصال مي شود. كه هر كيلوگرم آن 1000 دلار در بازارهاي جهاني خريد و فروش مي شود كه از اين پرها در كارهاي زينتي و يا تهيه جاروهاي گرانقيمت استفاده مي شود. پر شتر مرغ علاوه بر گرد و غبار معمولي به علت داشتن خاصيت الكترواستاتيك قادر است تمام ذرات را به خود جذب كند.
4- تخم شتر مرغ نيز يكي از فرآورده هاي پرمصرف در جهان است. هر تخم شتر مرغ بالاتر از 5/1 كيلوگرم وزن دارد و حدود 24 عدد تخم مرغ معمولي است و طعم آن شيرين تر از تخم مرغ است. بوميان آفريقايي قرن هاست كه از تخم شتر مرغ به عنوان منبع غذايي و از پوسته آن به عنوان ظرف (كاسه) استفاده مي كنند. پوسته تخم شترمرغ به اندازه ظروف چيني محكم است و هنرمندان و صنعتگران آنرا رنگ آميزي كرده و يا با جواهرات مختلف تزئين مي كنند.
5- استفاده هاي پزشكي از فرآورده هاي شتر مرغ مرسوم است از غضروف پاي شتر مرغ جهت تعويض غضروف پاي انسان استفاده مي شود. مغز شتر مرغ نوعي آنزيم توليد مي كند كه براي درمان بيماري ــــــــــــــ استفاده مي شود. چشم پزشكان آفريقاي جنوبي معتقدند كه به دليل شباهت زيادي كه ساختمان چشم شتر مرغ با چشم انسان دارد و قرنيه چشم شتر مرغ بهترين انتخاب براي پيوند و جايگزيني قرنيه چشم انسان دارد مي توان آنرا جهت پيوند به كار برد با وجوديكه اين عمل عجيب به نظر مي رسد ليكن با توجه به اتفاقات مشابهي كه در دنياي پزشكي به كرات اتفاق افتاده اين مسأله قابل تعمق است.
6- روغن شتر مرغ در صنايع آرايشي استفاده مي شود و هر شتر مرغ حدود شش ليتر روغن توليد مي كند. با وجوديكه اين پرنده بزرگ توانسته است به بازارهاي آمريكا، اروپا، استراليا، آمريكاي مركزي و آمريكاي جنوبي، چين و ساير نقاط جهان وارد شود ليكن در حال حاضر آفريقا قسمت عمده پرورش و توليد و صادرات فرآورده هاي اين پرنده را به خود اختصاص داده است.
تغذيه شتر مرغ:
شتر مرغ ها، پرندگاني علفخوار هستند و رژيم غذايي آنها شبيه نشخوار كنندگان است. يونجه و ذرت درصد بالايي از تركيب غذايي شتر مرغ را شامل مي شود. به دليل دارا بودن روده هاي دراز و طويل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فيبري را دارند. جوجه ها معمولاً تا يكي دو روز بعد از هچ احتياج به تغذيه نداشته و سپس از غذاي با پروتئين 23% شامل كنستانتره و علوفه خشك به صورت كرامبل تغذيه مي شوند. استفاده از يونجه سبز در طول دوره رشد از اهميت خاصي برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگريزه در اختيار پرنده قرار گيرد. تا سه ماهه اول پرورش ميزان يك كيلو خوراك در شبانه روز 23% پروتئين و تا شش ماهگي به طور متوسط 8/1 كيلوگرم خوراك با پروتئين 20% كافي مي باشد. شتر مرغها از شش ماهگي تا رسيدن به سن بلوغ (5/2 سالگي) به طور متوسط روزانه 5/2 كيلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشك آسياب شده و كنسانتره مي خورند (8 قسمت كنستانتره + يك قسمت علوفه خشك آسياب شده)
يك نمونه جيره غذايي شتر مرغ در دوران پرورش (تا 5/2 سالگي):
ذرت دانه اي 47%
يونجه خشك 8/41%
پودر استخوان 2%
پودر ماهي 7%
منوكلسيم فسفات 2%
نمك 2/0%
جمع: 100%
جيره غذايي شتر مرغهاي پرواري با شتر مرغهايي كه جهت گله مادر نگهداري مي شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهاي گوشتي در سن يكسالگي قابل عرضه به بازار مي باشند و حدود 100 تا 125 كيلوگرم وزن دارند و كيفيت گوشت در سن يكسالگي مطلوب تر از هر زمان مي باشد. از هر لاشه حدود 50 كيلوگرم گوشت استحصال مي شود.غذاي شتر مرغهايي كه جهت گله مادر نگهداري مي شوند به طور متوسط روزانه با خوردن 4 كيلوگرم خوراك شامل كنسانتره و يونجه خشك و همچنين از طريق چراي يونجه سبز تأمين مي شود. شتر مرغ علاقه فراواني به چريدن در مزارع يونجه دارد به همين جهت در پرورش شتر مرغ كاشت يونجه را بايستي مدنظر قرار داد.
ضريب تبديل مواد غذايي در سنين مختلف تفاوت دارد در سنين اوليه رشد 8/1 و در 3 ماهگي 5/2 و در 6 ماهگي حدود 8 مي باشد. با توجه به اينكه تغذيه شتر مرغ در كيفيت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثير مستقيم دارد چنانچه در تغذيه اين پرنده دقت كافي مبذول نگردد، بر كيفيت پوست و گوشت اثر منفي گذاشته و سودآوري آن مورد ترديد واقع خواهد شد.
مقايسه شتر مرغ و گاو:
توليد گوشت مرغ در مقايسه با گاو حدود چهار برابر مي باشد. دوره حاملگي و زايش گاو حدود 9 ماه مي باشد در صورتيكه دوره هچ تخم شتر مرغ 42 روز مي باشد. يك گاو در طول يكسال يك رأس گوساله توليد مي كند در حاليكه شتر مرغ توانايي توليد چهل عدد جوجه را دارد.استحكام چرم شتر مرغ 3 برابر چرم گاو مي باشد. مقدار پروتئين گوشت گاو و شتر مرغ تفاوت چنداني نداشته ليكن ميزان كلسترول موجود در گوشت گاو دو برابر گوشت شتر مرغ مي باشد. طعم گوشت شتر مرغ شبيه گوشت گاو مي باشد. هر پنج شتر مرغ به اندازه يك گوساله پرواري گوشت توليد مي كند